1. List

"Jest coś w tym, że człowiek chce być blisko ojczystej ziemi." 

Owidiusz

   Dom, w którym mieszkała Katarzyna Dzierzyńska, mieścił się na Herron Hill, nazywanym także Polish Hill, ze względu na ilość zamieszkujących tam Polaków. Jednopiętrowy budynek ceglany, pomalowany z zewnątrz na jasnożółty kolor, wyróżniał się spośród innych. Reszta domków i kamieniczek na tej ulicy zachowała naturalną czerwoną cegłówkę albo była zwyczajnie otynkowana na szaro. Ciotka Kasi lubiła się wyróżniać. Jako popularna śpiewaczka szybko podbiła wyżej urodzone towarzystwo. Szczególne więzy łączyły ją z Georgem Andrewsem,właścicielem huty i chyba najbogatszym człowiekiem w Pittsburghu. To dzięki niemu miasto nazywane było Miastem Stali. Gdy Honorata trzy lata temu wyszła za mąż, a później zaraz zaszła w ciążę, ciotka szybko znalazła bratanicy nową przyjaciółkę w osobie córki pana Andrewsa.  

   Molly Andrews była jedną z tych osób, które koncentrowały się wyłącznie na swojej osobie. Mała, okrągła buzia, ciemnobrązowe loki, zalotne spojrzenie i cudowny, perlisty uśmiech. Miała osiemnaście lat i romantyczną wizję przyszłości. Kochała bale i przyjęcia, na których zresztą zawsze błyszczała jak kolorowy motyl. Kasia wielokrotnie zastanawiała się czym zyskała tyle sympatii i zaufania u tej młodej damy. Chociaż, tak między nami mówiąc, Molly niejednokrotnie drażniła swoją naiwnością i dziecinnością pannę Dzierzyńską, która uważała siebie za całkiem już dorosłą kobietę. 

   I tak dzisiaj, jak zwykle bez zapowiedzi, stanęła u drzwi w gustownym czerwonym płaszczyku i kapeluszu paryskiej marki. W pośpiechu zdjęła go i oddała pokojówce.

 -Kate, chodźmy do twojego pokoju!- powiedziała szybko podekscytowana.

Patrząc na słodką, pełną entuzjazmu twarz Molly, niemożliwym było nie przejęcie jej radosnego nastroju. Mimowolnie więc i kąciki ust Kasi uniosły się w górę i zaprowadziła dziewczynę po schodach, do swojego, skromnie urządzonego pokoju.
Molly usiadła wygodnie na fotelu, podkurczyła nogi jak to miała w zwyczaju i uśmiechnęła się tajemniczo. Wyraźnie chciała wzbudzić ciekawość. I chyba jej się udało, bo niezwykła ostatnimi czasy rozpoczynać rozmowę Kasia zapytała wreszcie:

   -Co się stało?

   -Och Kate!- wykrzyknęła jakimś dziwnie rozanielonym głosem. Nie trzeba było być specjalnie bystrym, by domyślić się, że chodziło o mężczyznę.

   -Pamiętasz jak opowiadałam ci o Ericu?

   -Tym Angliku, artyście?- spytała niespecjalnie zainteresowana kolejnymi podbojami miłosnymi młodej Andrews.

   -Jakim Angliku!- oburzyła się. -Nie miał za grosz romantyzmu! To Amerykanin, poszukiwacz złota-powiedziała z uczuciem.

Jeszcze gorzej, pomyślała blondynka.

   -Uważaj na poszukiwaczy złota... wiesz co o nich sądzi twój ojciec...-zaczęła po chwili ostrożnie.

   -Ojciec nie może mi zabronić miłości!- stwierdziła pompatycznie. - A ten mężczyzna zostanie moim mężem-dodała zadowolona i znowu spojrzała błogo na zdziwioną dziewczynę, za którą przepadała bardziej niż za swoimi rówieśniczkami. Może dlatego, że takie wrażenie zawsze robiły na niej jej opowieści? Może dlatego, że była jakaś dziwnie skryta, taka jakaś zanadto dorosła?

Po krótkiej pauzie, by zwiększyć napięcie, Molly wypaliła nagle:

   -Byłaś kiedyś z mężczyzną?

Jeśli spodziewała się, że jej towarzyszka dozna szoku, to nie myliła się.

   -Oczywiście, że nie!-zaprzeczyła pytana szybko, pokrywając się czerwienią.

Mary roześmiała się trymfująco.

   -A ja byłam-oświadczyła prowokująco czekając na reakcję.

Blondynka cała czerwona wybąknęła:

   -O czym ty mówisz? Przecież nie masz nawet narzeczonego!

Oczywiście gdyby panna Andrews nawet go miała i tak zobowiązana byłaby czekać do ślubu. Czasami niektóre kobiety łamały to niepisane prawo, ale wśród tych bogatszych i wydawałoby się lepiej wychowanych panien, czyn taki zasługiwał na najgorsze upokorzenie i hańbę.

   -Nie wstydzę się tego-stwierdziła Molly jakby czytając w myślach przyjaciółki. -Ani myślę się wstydzić!- dodała śpieszna jakby bojąc się odpowiedzi na tak śmiałe zdanie. -Kocham go. Wyjdę za niego. -powiedziała błogo mrużąc oczy w rozmarzeniu.

Kasia przełknęła ślinę. Ta dziewczyna miała naprawdę talent do pakowania się w kłopoty! Oby tylko udało jej się utrzymać to w tajemnicy! Aż strach pomyśleć, co będzie gdy dowie się o tym jej ojciec...

   -Mary...- zaczęła łagodnie. -Czy ktoś jeszcze o tym wie?

   -Nie- powiedziała cicho, pełna zaufania. -Tylko ty.- Słodko rozchyliła usta w beztroskim uśmiechu.

Blondynka westchnęła z ulgą. Nie była pewna, czy powinna się cieszyć z zaszczytu zostania powiernicą takiego sekretu.

   -Przyjdź do mnie w sobotę, to opowiem ci wszystko ze szczegółami...- szepnęła bezwstydnie ledwie osiemnastoletnia dziewczyna. Twarz panny Dzierzyńskiej ponownie pokryła się czerwienią.

   -Nie wiem, czy będę mogła...-odparła wymijająco.

   -Ach, widzisz!- zawołała wstając i ze śmiechem patrząc na zawstydzoną Kasię. -Mam coś dla ciebie! O mało co bym zapomniała!- skarciła siebie niezbyt surowo przewracając oczami i wyjęła z maleńkiej, skórzanej torebeczki list. -Rano była u nas poczta. Zobaczyłam przypadkiem ten list i pomyślałam, że sprawię ci radość przynosząc go osobiście-uśmiechnęła się promiennie podając go dziewczynie. -Od ojca, prawda?

   -Tak...- szepnęła podekscytowana czytając swoje nazwisko na kopercie, napisane pięknymi, skośnymi literami.

   -Kate!- Dobiegł nas zza drzwi głos ciotki. -Zejdź zaraz na dół.

   -Zejdę z tobą. I tak właśnie miałam wychodzić- uprzejmie zaproponowała Mary.  

Z żalem Kasia odłożyła list na biurko. Będzie musiał poczekać.

   -Otrzymałam telegram- poinformowała ciotka dziwnie ponurym tonem, gdy gość już wyszedł. -Jutro przyjeżdża twoja siostra wraz z mężem i dzieckiem. Zatrzymają się u nas kilka dni. Oczekuję, że pomożesz mi w przygotowaniach.

   -Oczywiście ciociu.

Dziewczyna zdziwiła się nieco zachowaniem ciotki. Była zupełnie nieswoja. Bezskutecznie próbowała przypomnieć sobie, czy kiedykolwiek z taką rezerwą mówiła o przyjeździe Honoraty.

*

   Fabryka broni mieściła się w starym magazynie, należącym do huty szkła. W porównaniu z innymi była stosunkowo niewielka i źle przystosowana. Była jedną z tych wielu naprędce utworzonych fabryk w roku 1917. Pracowali w niej głównie robotnicy huty, ludzie z ulicy liczący na szybki zarobek oraz ci, którzy w pracy przy broni widzieli swoją przydatność społeczeństwu podczas wojny. Wśród tej ostatniej grupy znajdowało się wielu imigrantów, w tym Polaków. To zadzwiwiające, że jeszcze dwadzieścia lat temu nie do pomyślenia było, by pracowały kobiety, a co dopiero w fabryce broni! Ponieważ jednak wielu mężczyzn poszło na wojnę, nie było w tym nic wywoływującego sensację.

   Szary, ponury magazyn wypełniony był krzątającymi się ludźmi. Każdy przy swojej pracy; każdy cichy, szybki, skupiony. Panna Dzierzyńska, która jako jedna z nielicznych kobiet pochodzących z klasy wyższej, pracowała w fabryce, tu nie wyróżniała się niczym szczególnym spośród innych. W szarych, wykonanych z grubego, wytrzymałego materiału fartuchach wszyscy wyglądali niemal identycznie. Od czasu do czasu pracownicy wdawali się w nieśmiałe rozmowy, prowadzili je jednak półszeptem, by nie oskarzono ich przypadkiem o niesolidne podejście do obowiązków.  

   W powietrzu czuło się koniec wojny, tak jak czuje się powiew wiosny pod koniec srogiej zimy. Zresztą, nie było to tylko subiektywne, omamione nadzieją i latami wyczekiwań uczucie. W gazetach i radiu coraz częściej podawano pozytywne komunikaty dla państw ententy. 29 września podpisała zawieszenie broni Bułgaria. Miesiąc temu zaraportowano, że Niemcy poprosiły o wstrzymanie ognia. Kilka dni temu natomiast Austria zawarła rozejm, po którym cała monarchia się rozpadła. Wielu bliskich pracujących tu ludzi było na froncie, dlatego z taką niecierpliwością mówiono o jej schyłku i z taką radością witano każdą nową informację.

   I oto nadeszła. Nagle, mimo, że wszyscy się jej spodziewali. Szybko, mimo, że tak długo na nią czekali. Wiadomość uroczyście podano w fabryce w okolicach południa, 11 listopada 1918 roku.  

Gruby, wąsaty brygadzista wkroczył dziarskim krokiem w towarzystwie swojego asystenta, który cienkim i donośnym głosem odczytał co następuje:

   -Rodacy! Dzisiaj, o godzinie jedenastej zaczęło obowiązywać zawieszenie broni. Wojska obydwu stron mają obowiązek wycofać się ze swoich pozycji.-Mężczyzna odchrząknął pozwalając na powstanie radosnego zamieszaniu wśród pracowników.-Co za tym idzie, działalność fabryki broni zostaje zawieszona. Szanowny pan George Andrews zaprasza wszystkich chętnych do pracy w hucie szkła. Zostanie utworzonych około trzystu miejsc pracy...-asystent mówił dalej, ale nikt już go prawie nie słuchał.

   -Ależ to cudownie! Wielka Wojna skończyła się!-krzyknęła radośnie szczupła blondynka prostując się zza swojego stanowiska. Jej sąsiadka mimo tego, iż sama również była bardzo szczęśliwa, spojrzała na dziewczynę zaskoczona. Młodziutka blondynka pracowała obok niej przeszło pół roku, nie miały jednak specjalnej okazji by ze sobą dłużej porozmawiać. Kobieta nigdy nie widziała jej jeszcze tak dziecięco wręcz otwartej i radosnej.

   -Ja również bardzo się cieszę-powiedziała nachylając się w stronę dziewczyny.-Och, pani Kate-westchnęła z nieukrywanym podziwem.-Jest pani taka piękna jak anioł, kiedy się pani uśmiecha!

   -Teraz, kiedy skończyła się wojna, będę mogła spowrotem wrócić do swojego kraju-wyjaśniła rozpromieniona.-Mój ojciec tam na mnie czeka.

   -To pani nie jest z Pittsburgha?-zdziwiła się kobieta.

   -Jestem z Polski. Tak naprawdę nazywam się Kasia. Kasia Dzierzyńska-dodała uśmiechając się. Sąsiadka kilkukrotnie próbowała powtórzyć jej imię, co jej się nawet udało. Przy nazwisku się jednak poddała.

   -Poland. No tak! Wreszcie będziecie mieć swoją Polskę!

   -Zawsze mieliśmy proszę pani. Chociaż czasami tylko w naszych sercach-odparła Kasia, poczym zaczęła pakować swoje rzeczy.  

   Wychodząc po raz ostatni rozejrzała się wokół. Już nigdy nie będzie musiała tutaj wracać. Tak wiele myśli krążyło teraz w jej głowie. Gdy oddaliła się już wystarczająco daleko od tłumu ludzi wylewającego się z magazynu, rozpięła płaszcz i szybkim ruchem ręki wyjęła z jego wewnętrzej kieszeni list. Czytała już go co prawda raz wczoraj, ale w obliczu dzisiejszych wydarzeń zdawał się nabierać nowego znaczenia.  

"Kochana córeczko,

chociaż wojna chyli się ku końcowi, nikt przewidzieć swojego losu przecież nie może. Chciałbym, byś gdy tylko sie ona zakończy wróciła pierwszym statkiem do Polski. Wierzę, że jeszcze się spotkamy, ale gdyby tak się nie stało miej oczy szeroko otwarte i pod żadnym pozorem nie oddawaj nigdy naszej ziemii w niczyje ręce.

Ponieważ Twoja siostra, której się po starszeństwie należy dworek nie chce wrócić do Polski, na Tobie spoczywa odpowiedzialność za nasze dziedzictwo. Pamiętaj o tym co jest w życiu najważniejsze i nie daj się zwieść pozorom przyjaźni. Są ludzie, którzy dla sławy, pieniędzy, czy szlacheckiego nazwiska gotowi złamać granice człowieczeństwa. Uważaj na siebie, zawsze uważałem Cię za mądrą kobietę.

Andrzej Dzierzyński"

   Kasia zadowolona schowała list z powrotem do wewnętrznej kieszeni płaszcza. Gdzieś czuła lekki niepokój z powodu dziwnego zachowania ojca, ale rozpierała ją duma z powodu komplementu, jakim ją obdarzył. Była gotowa być jego silną pomocą, teraz, gdy wojna została już na dobre zakończona. Nie zobaczy w niej już słodkiej, naiwnej dziewczyny, którą pożegnał pięć lat temu. Niesfornej córeczki, która tyle razy przyprawiała mu kłopotów. Wiedziała dokładnie co mu powie, gdy się zobaczą:

   "Zobacz tato! Oto nowa ja. Dorosła kobieta, która nie dała się omamić pierwszemu lepszemu amerykańskiemu chłopcu. Która nie chodziła na bale, gdy ty tato walczyłeś, ale więcej, chodziła nawet do fabryki, pomimo bólu pleców, pomimo tych wiecznie brudnych rąk..."- po policzku dziewczyny popłynęły łzy, odtarła je jednak szybko, bo przecież nie trzeba już pamiętać tych wszystkich ciężkich chwil.  

   Może czas już wyjść spod skorupy i być znowu szczęśliwą? Bo czy koniec wojny, to nie doskonała okazja by to zrobić? Dziewczynie szybko przeszło przez myśl jednak niepokojące pytanie, czy może być szczęśliwa po pięciu latach udawania, że nie ma takiej możliwości?

   Salon ciotki był nie gorzej urządzony niż arystokratyczne domy w Londynie, czy Paryżu. Kobieta dopilnowała, by każdy szczegół dopełniał piękno i przepych ogółu. Za każdym razem, gdy Kasia do niego wchodziła gdzieś w sercu budził się zachwyt, takich rzeczy nie mieli nawet w Biernacicach, a przecież nie byli biedni. Dzisiaj jednak nie sposób było nie dostrzec ciężkiej atmosfery unoszącej się w powietrzu. Dziewczyna zdjęła płaszcz i odgarnęła jasne kosmyki włosów, które wiatr przylepił do różowych z zimna policzków. Kątem oka spostrzegła siedzącą na sofie Honoratę, obok niej jej męża. Był nawet ten ich mały, zabawny synek. "Ale dlaczego wszyscy mają tak ponure twarze?" Pytała samą siebie. Serce zaczęło jej bic mocniej.

   -Kate! Jesteś wreszcie!- przywitała ją nerwowo ciotka.- Wejdź, twoja siostra przyjechała i ma ważną wiadomość dla Ciebie.

Honorata wstała ze swojego miejsca. Wyglądała pięknie i dostojnie jak zwykle, tylko ciemna suknia sprawiała, że bladość jej cery wydawała się znaczniejsza.

   -Kasiu...- zaczęła próbując by jej ton brzmiał ciepło. Był jednak lodowato chłodny. -Ojciec nie żyje.

*********************************************************************************

Witajcie!

Tak sądzę, że pierwszy rozdział to dobry moment na to żeby się przedstawić i napisać krótko o opowiadaniu. Mam dwadzieściakilka lat i moim wielkim marzeniem jest by napisać i wydać kiedyś naprawdę dobrą powieść. Fałszywa Obrączka jest moim pierwszym opowiadaniem, które jest osadzone w ściśle określonej rzeczywistości historycznej, co wymaga pewnego dodatkowego nakładu pracy by dobrze ją odwzorować. Jeśli miałabym przyporządkować je konkretnej kategorii było by to opowiadanie obyczajowe. Będzie się jednak działo. Zbrodnia, wątki patriotyczne, miłość, tajemnice... Całość jest już mniej więcej ułożona, jest jednak jeszcze wiele niejasności, spraw, które zastanawiam się jak się potoczą. Czas oczekiwania na kolejne rozdziały może być różny, postaram się jednak pisać w przybliżeniu termin publikacji kolejnej części. 

Nie muszę chyba mówić, że jest dla mnie ogromną przyjemnością i pomocą czytać Wasze komentarze. Wszelka krytyka konstruktywna mile widziana.

Pozdrawiam i zapraszam ponownie!

Z.ola